W doświadczeniach sprawiamy, że cienie naczyń padają na inne miejsca siatkówki, niż zazwyczaj, na miejsca niejako do nich nie przyzwyczajone i dlatego cienie te stają się widoczne. Widzenie entoptyczne cieni rozgałęzień art et penae centr retinae stanowi równocześnie jeden z najsilniejszych dowodów, że wrażliwą na światło, czyli widzącą warstwą siatkówki jest właśnie warstwa pręcików i czopków. Wynika to i z obliczeń Mullera, który z paralaksy ruchów ogniska świetlnego wytworzonego na twardówce i z paralaksy odpowiadającego im ruchu naczyniowych cieniów entoptycznych, znalazł, że gałązki naczyń muszą przebiegać w odległości  mm. przed warstwą wrażliwą siatkówki. Wynik tego teoretycznego obliczenia pozostaje w uderzającej zgodzie z pomiarami anatomicznymi, które wykazują, że drobne gałązki naczyń w otoczeniu plamki żółtej leżą właśnie w odległości 0,2—0,3 mm. przed warstwą pręcików i czopków. Do zjawisk entoptycznych zaliczyć trzeba także t. zw. fosfeny, o których będzie mowa w rozdziale o fizyologicznych czynnościach siatkówki. Zważywszy wszystkie, w poprzednich rozdziałach opisane, rozliczne niedokładności optyczne, jakie przedstawia oko nawet w warunkach zupełnie fizyologicznych, dziwić się nie można, jeśli wyrazistość i dokładność obrazów, powstających na siatkówce, często pozostawia wiele do życzenia. Toteż oko nie wyzyskuje zazwyczaj w całej pełni wrażliwości swej siatkówki. Stąd też zdolność wyraźnego widzenia i rozeznawania przedmiotów czyli t. zw. bystrość wzroku, obraca się też we fizyologicznych warunkach w dość szerokich granicach. Z drugiej strony trzeba przyznać, że często niedokładności optyczne wyrównują się w oku wzajemnie do pewnego stopnia i że mimo ich istnienia musimy sprawność czynnościową oka prawidłowego uważać za znakomitą, Mówiąc o b strośei wzroku, mamy na myśli w pierwszym rzędzie zdolność rozpoznawania przedmiotów, a zatem widzenia ich kształtów we wszystkich szczegółach, i to za pomocą środkowej części siatkówki wytwarzającej obrazy tych właśnie przedmiotów, w które się w danej chwili wpatrujemy ostro świecą, a wtedy ciemne pole przybiera zabarwienie żółtawe i na tem tle widzimy w ogromnem powiększeniu cienie naczyń w postaci linii czarnych, lub czasem ciemno-niebieskich. Cienie te poruszają się w kierunku zgodnym z ruchami Świecy, a bledną i nikną po chwili, gdy świecę zatrzymamy w jednem miejscu nieruchomo. Trochę mniej wyraźnie występuje to zjawisko, jeśli z lekka poruszamy ekran z otworkiem świecącym, trzymany przed okiem w okolicy ogniska przedniego, przyczem zauważymy, że przy poziomych ruchach punktu Świetlnego pokazują się cienie pionowych rozgałęzień naczyń, a przy ruchach pionowych na odwrót, cienie poziomych gałązek. Aby zobaczyć całokształt rozgałęzień żył i tętnie własnej siatkówki, skupiamy za pomocą silnej soczewki wypuklej światło jasnej lampy na twardówce, możliwie daleko od brzegu rogówki, najlepiej przy silnym zwrocie gałki ocznej ku nosowi. Wtedy w pokoju zaciemnionym spostrzegamy na tle pomarańczowo-brązowej całkowity obraz gałęzi żylnych i tętniczych na siatkówce. W obrębie okolicy odpowiadającej plamce żółtej, nie widzimy linii ciemnych wcale, a to z tej przyczyny, że okolica ta, jak wiadomo, makroskopowych naczyń wcale nie posiada. [hasła pokrewne: urazym ulotka, sorbinian potasu rakotwórczy, nykturia, iwostin re actin ]